Daidala / Daedala Antik kenti - Muğla, Göcek, İnlice köyü
Muğla’nin Fethiye ilçesine bağlı olan Göcek’te yer alan İnlice Köyü, antik çağlarda Daidala adı ile Likya uygarlığına ev sahipliği yapan bir antik kenti. Fethiye’ye 29 kilometre uzaklığında yer alan Daidala Antik Kenti, çam ormanları ile çevrili denize uzanan bir tepede yer almaktadır. Antik çağ’da kullanılan ve bilinen ismi ile Glaucus Sinus/Flaukos Sinos körfezinin kuzeyinde konumlanır. Daidala antik kenti pek çok efsaneye ev sahipliği yapmaktadır. Bir efsaneye göre de Zeus ve Hera Daidala’da evlenmiştir ve bu antik kent nesiller boyunca pek çok şenliğe ev sahipliği yapmıştır.
Daidala/Daedala ismi Luvi Pelasg kökeninden gelmektedir, sözcüğün yapısını incelediğimizde de Bilge Umar’ın bilgilerine göre DA çam anlamına gelirken, İDA orman/ağaç anlamını taşımaktadır; sondaki LA eki ise Luvi dilinde cık takısının yerine geçmektedir. Yani Daidala isminin Da ormancığı/ağaççığını anlattığı düşünülmektedir. Bazı kaynaklarda çam ormanlığı anlamına geldiği de belirtilmektedir. İsminin anlamından dolayı da Daidala’nın Erdemit Körfezi’nde bulunan İda/Kaz Dağı ile adaş sayılmaktadır. Çevre bölgelerde ise Daidala’nın DAYDAY olarak anıldığı bilinmektedir.
Bulunduğu çevreye hakim bir tepede konumlanan Daedal’ın ilk bakışta çok büyük ve geniş olmamasına rağmen geçmişte oldukça gösterişli bir Lykia kenti olduğu kolaylıkla anlaşılabilir. Çevrede İnlice Asarı olarak bilinen tepeye çıkış oldukça zordur, bunun yanı sıra akropol tepesinin üç yönden de özel işlenmiş taşlarla örülmüş duvarlarla çevrili olduğu görülmektedir.
Daedala’nın ismine Amaseialı Strabon'nun Geographika’sında değindiği bilinmektedir. Özellikle korsanlara yataklık etmesi ile ünlenen Daedala antik kenti, sarp ve üç yanı surlarla çevrili bir kent olması sebebi ile oldukça önemlidir. Duvar örülmeyen diğer tarafında ise dik yamaç birer duvar işlevi görmektedir. Antik kentin karaya yakın olan zirvesinde ufak bir kale bulunmaktadır. Çok büyük ve geniş bir yerleşim yeri olmamasına rağmen Daedala’da yerli kayaları oyarak yapılmış merdivenli yollar, birkaç evin temeli ve zirvedeki konumundan dolayı yapılan su sarnıçlarının kalıntıları bulunmaktadır.
Yukarıda bahsettiğimiz kalıntılar haricinde, akropolün batı eteğinde yer alan güvercin yuvasına benzer kaya mezarları ile birkaç çeşit Lykia türü lahit de bulunmaktadır. Bu bölgede yer alan mezarlara ulaşmak oldukça zordur. Bu mezarların yanı sıra zirvede yer alan kalenin arkasında da üç tane tipik Lykia kaya mezarı bulunmaktadır. Tepe haricinde, Fethiye-Muğla karayolu üzerinde bulunan küçük bir tepede de üç basamakla çıkılabilen, oyulmuş dorik bir mezar yer almaktadır.
George Bean’in Eskiçağdaki Likya Bölgesi adlı eserinin 36 ve 37.sayfalarından Daidala antik kentine değinilmektedir. Kitabın bir bölümünde Strabon’un Daidala’dan Karia ile Lykia arasındaki sınırı belirleyen bir şehir olarak söz ettiği ve Strabon ile Livius’ın bu antik kentin Rodos Peraiası’na ait olduğunu söyledikleri yazmaktadır. Kitapta bahsedilen bilgi daha sonrasında Fethiye Körfezi’nde bulunan Tersane Adası’ndaki bir yazıt ile doğrulanmıştır fakat bununla beraber bu yazıtın Daedala’daki bir mezardan geldiği de söylenmektedir. Ada ile Marmaris Körfezi arasında bu özelliklere sahip başka herhangi bir bölge bulunmadığı için, buradaki adak taşının Dor düzenindeki bir mezardan mı yoksa Daidala antik kenti içerisinde yer alan Likya mezarlarının birinden gelip gelmediği kesin olarak bilinememektedir.
Rhodos Periasası’nın (yazıt konusunda) halen kuşkulu noktaları bulunmaktadır. Bahsedilen yazıtın anakaradaki bir mezardan getirildiği bilgisi kesin ve güvenilir olmayabilir. Buradaki ¨iyi şans¨ ve ¨Afrodit’e yapılmış bir ithaf¨tır, bundan dolayı da böyle bir şeyin bir vali tarafından mezara koyulacak yazıtta yer alması oldukça düşük bir olasılık taşımaktadır. Bu olasılığa göre, yazıt başka bir yerden gelmiştir ve başka özel bir bölgeye ait olduğu kesinlik içermektedir. Bahsi geçen yazıt, M.Ö. 2.yüzyıla ait Romalı bir valiye ait bir adak yazıtıdır. Yazılış üslubuna göre de bu valinin Rhodos Eyaleti’ne bağlı bir bölgede görev yaptığı bilinmektedir.
Kaynak:
LYKİA: Cevdet Bayburtluoğlu-Suna- İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma enstitüsü yay. 2004
Eskiçağda Lykia Bölgesi: George Bean Çeviri:Hande Kökten Daidala maddesi: s. 36, 37 Arion yay. 1997
Türkiye'deki Tarihsel Adlar:Bilge Umar-İnkilap yay.
Daidala/Daedala ismi Luvi Pelasg kökeninden gelmektedir, sözcüğün yapısını incelediğimizde de Bilge Umar’ın bilgilerine göre DA çam anlamına gelirken, İDA orman/ağaç anlamını taşımaktadır; sondaki LA eki ise Luvi dilinde cık takısının yerine geçmektedir. Yani Daidala isminin Da ormancığı/ağaççığını anlattığı düşünülmektedir. Bazı kaynaklarda çam ormanlığı anlamına geldiği de belirtilmektedir. İsminin anlamından dolayı da Daidala’nın Erdemit Körfezi’nde bulunan İda/Kaz Dağı ile adaş sayılmaktadır. Çevre bölgelerde ise Daidala’nın DAYDAY olarak anıldığı bilinmektedir.
Bulunduğu çevreye hakim bir tepede konumlanan Daedal’ın ilk bakışta çok büyük ve geniş olmamasına rağmen geçmişte oldukça gösterişli bir Lykia kenti olduğu kolaylıkla anlaşılabilir. Çevrede İnlice Asarı olarak bilinen tepeye çıkış oldukça zordur, bunun yanı sıra akropol tepesinin üç yönden de özel işlenmiş taşlarla örülmüş duvarlarla çevrili olduğu görülmektedir.
Daedala’nın ismine Amaseialı Strabon'nun Geographika’sında değindiği bilinmektedir. Özellikle korsanlara yataklık etmesi ile ünlenen Daedala antik kenti, sarp ve üç yanı surlarla çevrili bir kent olması sebebi ile oldukça önemlidir. Duvar örülmeyen diğer tarafında ise dik yamaç birer duvar işlevi görmektedir. Antik kentin karaya yakın olan zirvesinde ufak bir kale bulunmaktadır. Çok büyük ve geniş bir yerleşim yeri olmamasına rağmen Daedala’da yerli kayaları oyarak yapılmış merdivenli yollar, birkaç evin temeli ve zirvedeki konumundan dolayı yapılan su sarnıçlarının kalıntıları bulunmaktadır.
Yukarıda bahsettiğimiz kalıntılar haricinde, akropolün batı eteğinde yer alan güvercin yuvasına benzer kaya mezarları ile birkaç çeşit Lykia türü lahit de bulunmaktadır. Bu bölgede yer alan mezarlara ulaşmak oldukça zordur. Bu mezarların yanı sıra zirvede yer alan kalenin arkasında da üç tane tipik Lykia kaya mezarı bulunmaktadır. Tepe haricinde, Fethiye-Muğla karayolu üzerinde bulunan küçük bir tepede de üç basamakla çıkılabilen, oyulmuş dorik bir mezar yer almaktadır.
George Bean’in Eskiçağdaki Likya Bölgesi adlı eserinin 36 ve 37.sayfalarından Daidala antik kentine değinilmektedir. Kitabın bir bölümünde Strabon’un Daidala’dan Karia ile Lykia arasındaki sınırı belirleyen bir şehir olarak söz ettiği ve Strabon ile Livius’ın bu antik kentin Rodos Peraiası’na ait olduğunu söyledikleri yazmaktadır. Kitapta bahsedilen bilgi daha sonrasında Fethiye Körfezi’nde bulunan Tersane Adası’ndaki bir yazıt ile doğrulanmıştır fakat bununla beraber bu yazıtın Daedala’daki bir mezardan geldiği de söylenmektedir. Ada ile Marmaris Körfezi arasında bu özelliklere sahip başka herhangi bir bölge bulunmadığı için, buradaki adak taşının Dor düzenindeki bir mezardan mı yoksa Daidala antik kenti içerisinde yer alan Likya mezarlarının birinden gelip gelmediği kesin olarak bilinememektedir.
Rhodos Periasası’nın (yazıt konusunda) halen kuşkulu noktaları bulunmaktadır. Bahsedilen yazıtın anakaradaki bir mezardan getirildiği bilgisi kesin ve güvenilir olmayabilir. Buradaki ¨iyi şans¨ ve ¨Afrodit’e yapılmış bir ithaf¨tır, bundan dolayı da böyle bir şeyin bir vali tarafından mezara koyulacak yazıtta yer alması oldukça düşük bir olasılık taşımaktadır. Bu olasılığa göre, yazıt başka bir yerden gelmiştir ve başka özel bir bölgeye ait olduğu kesinlik içermektedir. Bahsi geçen yazıt, M.Ö. 2.yüzyıla ait Romalı bir valiye ait bir adak yazıtıdır. Yazılış üslubuna göre de bu valinin Rhodos Eyaleti’ne bağlı bir bölgede görev yaptığı bilinmektedir.
Kaynak:
LYKİA: Cevdet Bayburtluoğlu-Suna- İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma enstitüsü yay. 2004
Eskiçağda Lykia Bölgesi: George Bean Çeviri:Hande Kökten Daidala maddesi: s. 36, 37 Arion yay. 1997
Türkiye'deki Tarihsel Adlar:Bilge Umar-İnkilap yay.
Yorumlar
Yorum Gönder