Balboura Antik Kenti - Burdur, Altınyayla

Balboura Antik Kenti

Burdur’un Altınyaya ilçesine 6km uzaklıkta ve ilçenin güney batısında yer alan Balboura antik kenti, en yüksek yerde kurulan Likya kenti olarak bilinmektedir. Roma egemenliği döneminde Kabalia ismi ile bilinen Kibyra ile birlikte dört kent birliğine katılmasına rağmen tarihte Likya kenti olarak anılmakta ve bilinmektedir.

Balboura antik kenti, Karaçulha Çölkayık Mevkii üzerinde bulunan harabeden dolayı asar tepe olarak bilinen ve 1649 metre yüksekliğe sahip olan tepe, yamaç ve vadilerde yer almaktadır. Fethiye’nin merkezine 107 km uzaklıkta bulunur.

Ortasından geçen bir ırmağa ev sahipliği yapan bu ilk çağ kentinde, Akropolis’in yer aldığı tepede bulunan 16 sıralık oturma yerine sahip küçük bir tiyatro bulunmaktadır. Bunun yanı sıra antik kentin kuzey tepesi eteklerinde de şehir merkezi yer almaktadır. Şehir merkezinde pek çok kalıntı bulunsa bile hiçbiri günümüzde ayakta değildir.

Kent içerisinde yer alan Helenistik ve Roma yapıları günümüze kadar ulaşabilmiştir. Bu yapılar, akropolisi kuşatan Helenistik surlar ile tepenin güneybatı yamacında yer yer alan ve vadiyi gören ve hala görkemi ile insanı büyüleyebilen tiyatro sahne binasıdır.

Akropolis’te bulunan Helenistik döneme ait yapılar aşağı şehirde yoğun bir şekilde bulunmamakta, genellikle Roma devrine ait kalıntılar ile karşılaşılmaktadır. Küçük bir tiyatro (Odeon yapısı da olabilir), Vespasianuz zamanında yapılan su kemerleri, güneyde Nekropol ve pek çok anıtsal Roma mezarları antik kentten kalan önemli kalıntılardan bir kaçıdır.

Oldukça büyük bir kent olan Balboura, Kibyra’nın başkentliğini yaptığı tetrapolisin üyesiydi. M.Ö. 84’ten sonra Oenoanda ile birlikte Likya birliğine katıldığı da bilinmektedir. Kentte Helenistik dönemden M.S. 3.yüzyılın ortasına kadar iskan görülmektedir.

Balboura Yukarı Tiyatrosu

Balboura antik kentinde Yukarı Tiyatro ve Aşağı Tiyatro olmak üzere iki tiyatro bulunmaktadır. Başta Likya ve Türkiye'nin en yüksek iki tiyatrosundan biri olan Yukarı tiyatro, denizden 1564 metre yüksekte konumlanmaktadır. Yüksekliği Sagalassos tiyatrosu ile aynıdır. Yukarı tiyatro ile aşağı tiyatro birbirlerini karşılıklı görebilecek şekilde konumlandırılmıştır.

Yukarı tiyatronun dik yamaçlarında bulunan sahne binasının üstünde yükselen temel destek duvarları eşsiz ve kusursuz taş işçiliği ile büyük bir hayranlık uyandırmaktadır. Sahne binasının eni 29, boyu ise 49 ayaktır. Oldukça dik bir bayırda yer alan sahne binası güçlü destek duvarlarının üzerinde yer almaktadır. Tiyatronun izleyici koyağı oluşturulurken de mevcut kayalara dokunulmadan sıraların yapımına devam edildiği kolaylıkla görülmektedir. Doğanın işleyişine karışılmadan yapılan bu oturma sıralarının arasına denk gelen büyük yerli kayaya hiç dokunulmadığı ve kaya atlayarak sağına ve soluna oturma sırası yapıldığı görülmektedir. Oturma sıralarının toplamda 26 adet olduğu düşünülmektedir. Aynı zamanda yukarı tiyatronun yerinde yapılan ölçümlerle, tiyatroya 1.800 kişi sığabileceği hesaplanmıştır. 

Kaynak:
kulturportali.gov.tr
burdurkulturturizm.gov.tr
Kültür Envanteri, Ankara 2007.
arkeokur.tumblr.com