Apameia Kibotos - Afyonkarahisar / Dinar
Apameia Kibotos (Antik Yunanca : Ἀπάμεια) – öncesi Kibotos (Yunanca: κιβωτός), Afyonkarahisar ilinin bugünkü Dinar ilçesinde bulunan bir antik kent.
Afyonkarahisar Dinar İlçesi yakınlarında yer alan büyük bir antik kenttir. Şehir İÖ 6. yy'da Efes'ten sonra Anadolu'daki ikinci büyük yerleşim olarak bilinir. Kentin ilk kurulduğu yıllardaki adı Keleneia'dır.
Afyonkarahisar il merkezinin 100 km kadar güneybatısında; Afyonkarahisar-Aydın karayolunun üzerinde; Dinar ilçe merkezinin altında kalmış durumdadır.
Menderes Vadisi'nin başında konumlanan Apameia Kibotos; doğuda Apollonia Mordiaion ile sınır komşusudur [Topbaş 1991:309].
Apameia ad Maeandrum ismiyle de anılan Apameia Kibotos; Kelainai Antik Kenti'nin ardılı olarak Antiokhos Soter tarafından kurulmuştur [Strabon 12; 8; 15]. Yeni kent; kralın annesi Seleukos Nikator'un eşi Apama'nın adını almıştır. Prokonsül C. Fannius tarafından MÖ 49 yılında Asia Eyaleti'ne katılmıştır. Roma Dönemi'nde vali tarafından yönetilen idari bir bölge (conventus) merkezi olmuştur. MÖ 189-133 arası basılan gümüş kistophoros ve bronz sikkeleri bilinmektedir. Ephesos ile ortak sikke basmıştır. Roma Dönemi'nde de yarı özerk olarak imparator adına sikke basmıştır. Kent; anayolların kesişme noktasında olduğundan önemli yere sahipti. Küçük Asya'nın Ephesos'tan sonra ikinci büyük ticaret merkeziydi. İtalya ve Yunanistan'dan gelen mallar burada depolanırdı [Strabon 12; 8; 15]. MS 297 yılından itibaren Pisidia Eyaleti sınırları içerisinde yer almıştır.
Araştırma ve Kazı: Kentte 1986-1989 yılları arasında Afyon Müzesi adına; A. Topbaş başkanlığında kurtarma kazıları sürdürülmüştür. 1994 yılında ise M. Ballance tarafından antik kentte yüzey araştırmaları gerçekleştirilmiştir. 2008 yılında da M. Üyümez ve ekibi tarafından detaylı bir yüzey araştırması yapılmıştır. Araştırmanın amacı. Kelainai ve Apameia-Kibotos kentinin konumunu ve merkezi binaların yerlerini belirlemek; Kelainai ve Apameia-Kibotos'un yan yana kurulmuş iki şehir mi olduğunu yoksa yalnız eski kent isminin mi değiştirildiğini anlamak ve yüzeydeki kalıntılardan kentin ekonomik ve kültürel bağlarını saptamak olarak tanımlanmıştır [Üyümez et al. 2010:37].
Strabon yazılarında bu kentin, Efes'ten sonra Asya topraklarındaki en büyük ticaret ve alışveriş merkezi olduğundan söz eder. Burasını İtalya’dan ve Hellas’tan gelen ticaret eşyalarının genel ambarı olarak niteler. Apameia’nın içerisinden Marsyas Irmağı geçtiğini anlatır. Manyas Irmağının Maindros’a karıştığını Maindros Irmağının ise bir müddet daha aktıktan sonra Maindros Ovası denilen yerde Kayra ile Lidya arasındaki sınırı meydana getirdiğini kitabında ayrıntılı olarak anlatmış.
Şehirdeki ticari hayatın gelişmesinin en önemli sebebi Efes'e kadar uzanan ticari yolların kesim noktasında yer almasıdır. Şehir kendi adına ve Efes ile birlikte ortak sikkeler bastırıldığı biliniyor. Hristiyanlık döneminde önemli bir dinsel merkezdir. Bulunduğu bölge nedeniyle sık sık deprem felaketiyle karşılaşmış. Bu depremler sonucu önemini kaybeden şehir zaman içerisinde tamamen terk edildi.
Bu önemli şehirden günümüzde kalan fazla bir bulgu yoktur. Mercimek Tepesi olarak adlandırılan bölgedeki yamaç üzerinde Helenistik Dönemden kalan bir tiyatro kalıntısı vardır. Bir kilise kalıntısı ile birkaç yapıya ait buluntular görülebilir.
Kaynak:
tayproject.org
Afyonkarahisar Dinar İlçesi yakınlarında yer alan büyük bir antik kenttir. Şehir İÖ 6. yy'da Efes'ten sonra Anadolu'daki ikinci büyük yerleşim olarak bilinir. Kentin ilk kurulduğu yıllardaki adı Keleneia'dır.
Afyonkarahisar il merkezinin 100 km kadar güneybatısında; Afyonkarahisar-Aydın karayolunun üzerinde; Dinar ilçe merkezinin altında kalmış durumdadır.
Menderes Vadisi'nin başında konumlanan Apameia Kibotos; doğuda Apollonia Mordiaion ile sınır komşusudur [Topbaş 1991:309].
Apameia ad Maeandrum ismiyle de anılan Apameia Kibotos; Kelainai Antik Kenti'nin ardılı olarak Antiokhos Soter tarafından kurulmuştur [Strabon 12; 8; 15]. Yeni kent; kralın annesi Seleukos Nikator'un eşi Apama'nın adını almıştır. Prokonsül C. Fannius tarafından MÖ 49 yılında Asia Eyaleti'ne katılmıştır. Roma Dönemi'nde vali tarafından yönetilen idari bir bölge (conventus) merkezi olmuştur. MÖ 189-133 arası basılan gümüş kistophoros ve bronz sikkeleri bilinmektedir. Ephesos ile ortak sikke basmıştır. Roma Dönemi'nde de yarı özerk olarak imparator adına sikke basmıştır. Kent; anayolların kesişme noktasında olduğundan önemli yere sahipti. Küçük Asya'nın Ephesos'tan sonra ikinci büyük ticaret merkeziydi. İtalya ve Yunanistan'dan gelen mallar burada depolanırdı [Strabon 12; 8; 15]. MS 297 yılından itibaren Pisidia Eyaleti sınırları içerisinde yer almıştır.
Araştırma ve Kazı: Kentte 1986-1989 yılları arasında Afyon Müzesi adına; A. Topbaş başkanlığında kurtarma kazıları sürdürülmüştür. 1994 yılında ise M. Ballance tarafından antik kentte yüzey araştırmaları gerçekleştirilmiştir. 2008 yılında da M. Üyümez ve ekibi tarafından detaylı bir yüzey araştırması yapılmıştır. Araştırmanın amacı. Kelainai ve Apameia-Kibotos kentinin konumunu ve merkezi binaların yerlerini belirlemek; Kelainai ve Apameia-Kibotos'un yan yana kurulmuş iki şehir mi olduğunu yoksa yalnız eski kent isminin mi değiştirildiğini anlamak ve yüzeydeki kalıntılardan kentin ekonomik ve kültürel bağlarını saptamak olarak tanımlanmıştır [Üyümez et al. 2010:37].
Strabon yazılarında bu kentin, Efes'ten sonra Asya topraklarındaki en büyük ticaret ve alışveriş merkezi olduğundan söz eder. Burasını İtalya’dan ve Hellas’tan gelen ticaret eşyalarının genel ambarı olarak niteler. Apameia’nın içerisinden Marsyas Irmağı geçtiğini anlatır. Manyas Irmağının Maindros’a karıştığını Maindros Irmağının ise bir müddet daha aktıktan sonra Maindros Ovası denilen yerde Kayra ile Lidya arasındaki sınırı meydana getirdiğini kitabında ayrıntılı olarak anlatmış.
Şehirdeki ticari hayatın gelişmesinin en önemli sebebi Efes'e kadar uzanan ticari yolların kesim noktasında yer almasıdır. Şehir kendi adına ve Efes ile birlikte ortak sikkeler bastırıldığı biliniyor. Hristiyanlık döneminde önemli bir dinsel merkezdir. Bulunduğu bölge nedeniyle sık sık deprem felaketiyle karşılaşmış. Bu depremler sonucu önemini kaybeden şehir zaman içerisinde tamamen terk edildi.
Bu önemli şehirden günümüzde kalan fazla bir bulgu yoktur. Mercimek Tepesi olarak adlandırılan bölgedeki yamaç üzerinde Helenistik Dönemden kalan bir tiyatro kalıntısı vardır. Bir kilise kalıntısı ile birkaç yapıya ait buluntular görülebilir.
Kaynak:
tayproject.org
Yorumlar
Yorum Gönder