Nemrut Dağı - Adıyaman, Kahta
2150 metre yüksekliğindeki Nemrut Dağı, Kommagene Kralı I. Antiochos’un tanrı ve atalarına minnettarlığını göstermek için yaptırdığı mezarları ve heykelleri büyük bir ihtişam içinde yamaçlarında yüzyıllardır sergiliyor. Adıyaman'ın Kahta ilçesinde Toros dağ silsilesinde konumlanan Nemrut Dağı Helenistik dönemin en görkemli kalıntılarından biri olarak gören herkesi etkilediği aşikar.
Nemrut Dağı 1988 yılınca milli park ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 13.827 hektar olan milli parkın ana kaynak değeri bu alanda yer alan, eski çağlarda Kommagene olarak da bilinen arkeolojik kalıntılardır.
Bu etkileyici dağın aynı zamanda Van Gölü’nün batısında yer alan ünlü bir volkan olduğunu da unutmamak gerekir. Nemrut volkanının zirvesinde çağı 6 kilometreyi bulan ve dik yamaçlar ile çevrili bir kaldera bulunmaktadır. Bu kalderanın batısında bir göl yer alır. Jeolojik kayıtlara göre Nemrut volkanından en son lav çıkış 1441, 1597 ve 1692 yıllarında yaşanmıştır. Günümüzde ise Nemrut volkanından sıcak gazlar çıkmaktadır. Jeologlar da Türkiye'nin faaliyete geçebilecek en riskli yanardağı olarak Nemrut Dağını göstermektedirler. Bir o kadar büyüleyici olan Nemrut Dağı gerek tarihsel ve kültürel gerek jeolojik olarak önemini yüzyıllardır korumaktadır.
Antiochos tümülüsü ve burada yer alan dev heykeller Eskikale, Yenikale, Karakuş Tepe ve Cendere Köprüsü milli parkı içerisinde kalmaktadır. Genel olarak dağın yamaçlarında yer alan anıtsal heykeller doğu, batı ve kuzey teraslarına yayılmış durumdadır. Doğu ve batı teraslarında yer alan Antiochos ile tanrı-tanrıça heykellerinin yanı sıra aslan ve kartal heykelleri de bulunmaktadır.
Doğu terası kutsal merkez olduğundan dolayı en önemli heykeller ve mimari kalıntılar bu bölgede yer almaktadır. Batı terasında bulunan aslanlı horoskop ise eşsiz güzelliği ile Kommagene ülkesinin özgün sanatını bizlere ulaştırmaktadır. Günümüze kadar gelebilmiş ve iyi korunmuş heykeller kireç taşı bloklarından yapılmış ve 8 ila 10 metre yüksekliğindedir.
Nemrud; (İbranice: נִמְרוֹד, Aramice: ܢܡܪܘܕ, Arapça: نمرود) Tekvin’e göre Nuh’un torunu ve Sümer kralı, Tanah’a göre güçlü bir kişi ve yetenekli bir avcı, Tevrat dışı dini kaynaklara göre ise o Babil Kulesi ile bağlantılı ve Yehova’ya karşı duran bir kral olduğunu görürüz. İslam kaynaklarında da İbrahim’i ateşe attıran zalim bir kral olarak karşımıza çıkar ve burnuna sinek kaçarak öldüğü anlatılır.
Nemrut Krallığının kalıntılarının bulunduğu Nemrut Dağında Nemrut isminde bir kral bulunmaz ve krallığın ismi dışında Nemrut ile ilişkili bir kişi, kayıt yoktur. Aynı zamanda kuruluş tarihi tek tanrılı dinlerin atası ve MÖ 2000’li yıllarda yaşayan İbrahim peygamberden yaklaşık bin yıl sonradır.
Nemrut’un kimliği ve tarihsel mitolojik kişiliklerden hangisi ile uyumlu olabileceği konusunda birçok inceleme yapılmıştır, değişik teoriler ileri sürmüştür. Bu teorilerden bazılarına göre; Nemrut ismi, Ninmro Ni(patron, lord) ve Marad(şehir adı) kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Nimrod Ninurta’dan bozmadır. Bir başka teoriye göre ise o Naram-Sin’in büyük babası Akad kralı Sargon’dur.
Kommagene kralı Antiochos Theos MÖ 62 yılında Nemrut Dağının tepesine, pek çok Yunan ve Pers tanrısının heykelinin yanı sıra kendi mezarını da yaptırmıştır. Kendi mezarında bir kartalın başı gibi, tanrıların taş oymaları bulunmaktadır. Heykellerin diziliş şekli ise hiyerotesyon olarak bilinir. 1881 yılında mezar üzerinde Alman mühendis Karl Sester tarafından kazı çalışmaları yapılmış. Sonraki yıllarda yapılan kazılarda ise Antiochus’un mezarı bulunamamıştır.
Nemrut Dağı 1988 yılınca milli park ilan edilmiştir. Yüz ölçümü 13.827 hektar olan milli parkın ana kaynak değeri bu alanda yer alan, eski çağlarda Kommagene olarak da bilinen arkeolojik kalıntılardır.
Bu etkileyici dağın aynı zamanda Van Gölü’nün batısında yer alan ünlü bir volkan olduğunu da unutmamak gerekir. Nemrut volkanının zirvesinde çağı 6 kilometreyi bulan ve dik yamaçlar ile çevrili bir kaldera bulunmaktadır. Bu kalderanın batısında bir göl yer alır. Jeolojik kayıtlara göre Nemrut volkanından en son lav çıkış 1441, 1597 ve 1692 yıllarında yaşanmıştır. Günümüzde ise Nemrut volkanından sıcak gazlar çıkmaktadır. Jeologlar da Türkiye'nin faaliyete geçebilecek en riskli yanardağı olarak Nemrut Dağını göstermektedirler. Bir o kadar büyüleyici olan Nemrut Dağı gerek tarihsel ve kültürel gerek jeolojik olarak önemini yüzyıllardır korumaktadır.
Antiochos tümülüsü ve burada yer alan dev heykeller Eskikale, Yenikale, Karakuş Tepe ve Cendere Köprüsü milli parkı içerisinde kalmaktadır. Genel olarak dağın yamaçlarında yer alan anıtsal heykeller doğu, batı ve kuzey teraslarına yayılmış durumdadır. Doğu ve batı teraslarında yer alan Antiochos ile tanrı-tanrıça heykellerinin yanı sıra aslan ve kartal heykelleri de bulunmaktadır.
Doğu terası kutsal merkez olduğundan dolayı en önemli heykeller ve mimari kalıntılar bu bölgede yer almaktadır. Batı terasında bulunan aslanlı horoskop ise eşsiz güzelliği ile Kommagene ülkesinin özgün sanatını bizlere ulaştırmaktadır. Günümüze kadar gelebilmiş ve iyi korunmuş heykeller kireç taşı bloklarından yapılmış ve 8 ila 10 metre yüksekliğindedir.
Nemrud; (İbranice: נִמְרוֹד, Aramice: ܢܡܪܘܕ, Arapça: نمرود) Tekvin’e göre Nuh’un torunu ve Sümer kralı, Tanah’a göre güçlü bir kişi ve yetenekli bir avcı, Tevrat dışı dini kaynaklara göre ise o Babil Kulesi ile bağlantılı ve Yehova’ya karşı duran bir kral olduğunu görürüz. İslam kaynaklarında da İbrahim’i ateşe attıran zalim bir kral olarak karşımıza çıkar ve burnuna sinek kaçarak öldüğü anlatılır.
Nemrut Krallığının kalıntılarının bulunduğu Nemrut Dağında Nemrut isminde bir kral bulunmaz ve krallığın ismi dışında Nemrut ile ilişkili bir kişi, kayıt yoktur. Aynı zamanda kuruluş tarihi tek tanrılı dinlerin atası ve MÖ 2000’li yıllarda yaşayan İbrahim peygamberden yaklaşık bin yıl sonradır.
Nemrut’un kimliği ve tarihsel mitolojik kişiliklerden hangisi ile uyumlu olabileceği konusunda birçok inceleme yapılmıştır, değişik teoriler ileri sürmüştür. Bu teorilerden bazılarına göre; Nemrut ismi, Ninmro Ni(patron, lord) ve Marad(şehir adı) kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Nimrod Ninurta’dan bozmadır. Bir başka teoriye göre ise o Naram-Sin’in büyük babası Akad kralı Sargon’dur.
Kommagene kralı Antiochos Theos MÖ 62 yılında Nemrut Dağının tepesine, pek çok Yunan ve Pers tanrısının heykelinin yanı sıra kendi mezarını da yaptırmıştır. Kendi mezarında bir kartalın başı gibi, tanrıların taş oymaları bulunmaktadır. Heykellerin diziliş şekli ise hiyerotesyon olarak bilinir. 1881 yılında mezar üzerinde Alman mühendis Karl Sester tarafından kazı çalışmaları yapılmış. Sonraki yıllarda yapılan kazılarda ise Antiochus’un mezarı bulunamamıştır.
Yorumlar
Yorum Gönder