Norşuntepe höyüğü - Elazığ, Alişam köyü
Norşuntepe Höyüğü, Elazığ il merkezinin 25 kilometre güneydoğusunda, Alişam Köyü'nün 3 km. güneyindedir 1975 yılında Keban Barajı'nın tamamlanması ile baraj gölünün suları altında kalmıştır.
Norşuntepe, baraj sularının altında kalmadan önce bulunduğu ovadan yaklaşık 35 metre yükselmiştir. Höyüğün genişliği ise yaklaşık 500 x 300 metredir. Höyüğün bu denli yüksek olması, uzun süreden beri yerleşime ev sahipliği yaptığının göstergesidir. Norşuntepe'de yerleşim Kalkolitik çağdan Orta çağa kadar sürmüştür.
Kazılarda belirlenen takabalanma, yeniden eskiye doğru şu şekildedir.
1. yapı katı, Orta Demir Çağı (Urartu Dönemi, MÖ 8. yüzyıl)
2. yapı katı, Erken Demir Çağı
3-5. yapı katları, MÖ 2. binyıl
6-8. yapı katları, Erken Tunç Çağı III C evresi
9-10. yapı katları, Erken Tunç Çağı III B evresi
11-12. yapı katları, Erken Tunç Çağı III A evresi
13-20. yapı katları, Erken Tunç Çağı III B evresi
21-24. yapı katları, Erken Tunç Çağı II A evresi
25-30. yapı katları, Erken Tunç Çağı I B evresi ve aradaki boşluk altında I A evresi
31-40. yapı evresi, Geç Kalkolitik Çağ[1]
Norşuntepe'de bulunan binalar tarih boyunca taş temel üzerine, kerpiçten inşa edilmiştir. Yapılan kurtarma kazılarından özellikle Hitit İmparatorluğu dönemine ait çok sayıda çanak çömlek keşfedilmiştir. Bulunan çanak ve çömlekler genellikle, çok iyi fırınlanmış, açık kahverengi zemine geometrik şekiller ve bezeler çizilmiştir.
Bölgedeki Korucutepe, Norşuntepe, Tepecik / Makaraz Tepe, Tülintepe, Könk gibi yerleşmelerin, civarlarındaki küçük köylerden daha hızla geliştikleri, böylece onlar üzerinde hakim bir konuma ulaştıkları, mimari gelişimlerinin izlenmesinden anlaşılmaktadır. Norşuntepe'de bu durum daha da belirgindir.[2] Norşuntepe Eski Tunç Çağı'na tarihlenen 6. tabakada "bey" olarak tanımlanan bir siyasi otoritenin konağı olabilecek anıtsal yapıya ilişkin mimari ortaya çıkarılmıştır. Aynı tabakada "gelişmiş binalar"dan da söz edilmektedir. Bu buluntular çerçevesinde söz konusu yerleşimlerin, özellikle de Norşuntepe'nın tek başına egemen şehir devletleri olduğu önerilmektedir.[3]
Kaynakça
1^ a b c d e TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları
2^ Turgut Yiğit, Tarih Öncesi ve Hitit Döneminde İşuva Bölgesi, Sh.: 238
3^ Turgut Yiğit, Akadlar Devrinde Anadolu'nun Siyasi Yapısı - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 40, 3-4 (2000), 13-28 Sh.: 18-19
Norşuntepe, baraj sularının altında kalmadan önce bulunduğu ovadan yaklaşık 35 metre yükselmiştir. Höyüğün genişliği ise yaklaşık 500 x 300 metredir. Höyüğün bu denli yüksek olması, uzun süreden beri yerleşime ev sahipliği yaptığının göstergesidir. Norşuntepe'de yerleşim Kalkolitik çağdan Orta çağa kadar sürmüştür.
Kazılarda belirlenen takabalanma, yeniden eskiye doğru şu şekildedir.
1. yapı katı, Orta Demir Çağı (Urartu Dönemi, MÖ 8. yüzyıl)
2. yapı katı, Erken Demir Çağı
3-5. yapı katları, MÖ 2. binyıl
6-8. yapı katları, Erken Tunç Çağı III C evresi
9-10. yapı katları, Erken Tunç Çağı III B evresi
11-12. yapı katları, Erken Tunç Çağı III A evresi
13-20. yapı katları, Erken Tunç Çağı III B evresi
21-24. yapı katları, Erken Tunç Çağı II A evresi
25-30. yapı katları, Erken Tunç Çağı I B evresi ve aradaki boşluk altında I A evresi
31-40. yapı evresi, Geç Kalkolitik Çağ[1]
Norşuntepe'de bulunan binalar tarih boyunca taş temel üzerine, kerpiçten inşa edilmiştir. Yapılan kurtarma kazılarından özellikle Hitit İmparatorluğu dönemine ait çok sayıda çanak çömlek keşfedilmiştir. Bulunan çanak ve çömlekler genellikle, çok iyi fırınlanmış, açık kahverengi zemine geometrik şekiller ve bezeler çizilmiştir.
Bölgedeki Korucutepe, Norşuntepe, Tepecik / Makaraz Tepe, Tülintepe, Könk gibi yerleşmelerin, civarlarındaki küçük köylerden daha hızla geliştikleri, böylece onlar üzerinde hakim bir konuma ulaştıkları, mimari gelişimlerinin izlenmesinden anlaşılmaktadır. Norşuntepe'de bu durum daha da belirgindir.[2] Norşuntepe Eski Tunç Çağı'na tarihlenen 6. tabakada "bey" olarak tanımlanan bir siyasi otoritenin konağı olabilecek anıtsal yapıya ilişkin mimari ortaya çıkarılmıştır. Aynı tabakada "gelişmiş binalar"dan da söz edilmektedir. Bu buluntular çerçevesinde söz konusu yerleşimlerin, özellikle de Norşuntepe'nın tek başına egemen şehir devletleri olduğu önerilmektedir.[3]
Kaynakça
1^ a b c d e TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları
2^ Turgut Yiğit, Tarih Öncesi ve Hitit Döneminde İşuva Bölgesi, Sh.: 238
3^ Turgut Yiğit, Akadlar Devrinde Anadolu'nun Siyasi Yapısı - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 40, 3-4 (2000), 13-28 Sh.: 18-19
Yorumlar
Yorum Gönder